YANGIN POMPASI NEDİR ?

Yapılarda, endüstriyel tesislerde, hizmet ve üretim denince akla gelen her alanda insan ya da ortamdan kaynaklanan; cana, mala büyük zarar verebilecek olası yangın durumlarında kullanılan yangın pompalarına dair bilgiler paylaşacağız yazımızda. Yangın çıktıktan sonra değil yangına sebebiyet verebilecek her duruma karşı önlem alınması elbette ki öncelikli şart. Ancak birtakım koşullar, bilinçsiz personel, insani ya da materyallerden kaynaklanan sorunlar nedeni ile bir şekilde tüm önlemlere rağmen yangın çıkabiliyor. Bu gibi durumlarda alınan tüm tedbirler basit bir ihmalin kurbanı olabiliyor. Böyle olunca öncesinde olduğu kadar sonrasında devreye giren önlemler de hayat kurtarabiliyor. Bu önlemlerden biri yangın pompaları. Yangın pompalarının, söndürme sistemlerinde oluşabilecek olumsuz etkilerden bağımsız olarak acil durumlarda sorunsuz ve tam performanslı işlemesi gerekir. Buradaki kritik bir diğer nokta ise “zamanında” devreye girebilmesi. Bunun yolu, yangın pompasını satın alıp sistemi kurmak ile bitmiyor; devamında yangın pompasının periyodik bakımının da yapılması gerekir. Pompalarla ilgili her yazımızda pompa bakımının önemine değiniyoruz. Özellikle yangın gibi hayati riskler taşıyan durumlarda pompa bakımı daha da öne çıkıyor. Pompaların bakım periyotları, pompa bakımında dikkat edilmesi gerekenleri daha önce kaleme almış, sizlerle paylaşmıştık.

 

Yangın pompası ne demek?

Yangın pompası nedir, kısaca tanımlayalım. Yangın pompaları günümüz modern yaşamında aktif olarak kullanılan en önemli yangın söndürme ekipmanlarından biridir. Özellikle önemli yatırımlara sahip tesisler ya da patlayıcı, tehlikeleri maddeleri kullanan yapılar her an yangın riski ile karşı karşıyadır. Yangın pompası, bu durumun yaratabileceği olası can ve mal kayıplarını yok etme ve/veya aza indirme üzerine konumludur. Yangın pompası, yangın durumunda önceden hesaplanmış su çıkış ağızlarındaki basıncını ve gereken debiyi karşılayabilecek şekilde seçilen ve projelendirilen yangın sisteminin bir parçasıdır. Yangın pompası ne işe yarar sorusunun yanıtını da şu şekilde verebiliriz; temel olarak yangın pompaları, yangın dolaplarındaki hortum tesisatını ve hidrant tesisatlarını basınçlandırmaya yarayan ekipmanlardır.

Yangın pompası çalışma prensibi nedir?

Yangın pompaları için, sulu yangın söndürme sistemlerinin “beyni” diyebiliriz. Çünkü eğer hatalı ya da eksik yangın ekipmanları ile kullanılırsa tüm sistemin devre dışı kalmasına yol açabilir. Bu nedenle ana mekanizma görevi görür. Yangın pompası seçimi, montajı ve en çok da bakımı konusunda hassas ve titiz olmak gerekir. Çünkü olası bir yangın halinde, sizi koruyacak en önemli nokta alınan “hatasız ve doğru” önlemlerdir. Yangın pompası performans testinin önemini bu noktada görüyoruz.

Yangın pompasının çalışma prensiplerini birkaç madde ile özetleyelim;

• Yangın pompası, yangın sırasında gereken basıncı ve debiyi karşılayacak şekilde seçilmelidir; bu, yangın pompası seçiminde kritik noktalardan biridir.
• Yangın pompa sistemleri ana ve yedek pompadan oluşur. Bu anlamda ana yangın pompalarını yedekli olarak projelendirmek önemli bir detaydır çünkü olası risklerde hep bir B planı gereklidir.
• Yangın söndürme sistemlerinde kullanılan yangın pompaları, bir kontrol panosu tarafından kumanda edilir. Her bir yangın pompası için ayrı bir kontrol panosu Bu panolar ilgili standartlara ve yönetmeliklere uygun olarak konumlandırılır.
• Yangın söndürme sistemlerinde elektrik motor tahrikli ya da dizel yangın pompaları kullanılabilir.
• Yangın söndürme tesisatındaki sistem basıncı, yangın pompasına ait basınç şalterinden ayarlanan değerin altına düşerse yangın pompası otomatik olarak devreye girer. Basınç şalterinden sinyal bilgisi gelir ve bu bilgi kontrol panosuna iletilir. Yangın pompası gelen basınç bilgisine göre devreye girer ve gerektiğinde kontrol panosu üzerinde yer alan durdurma anahtarı ile devre dışı bırakılır.

Yangın pompası çeşitleri nelerdir?

Yangın söndürme sistemlerinde; hat tipi, uçtan emişli ve ayrılabilir gövdeli çift emişli santrifüj pompalar bulunur. NFPA 20, UL/FM ve EN 12845 standartlarına uygun olarak imal edilir.

• Uçtan Emişli Yangın Pompaları 

Tek kademeli ve uçtan emişli salyangoz gövdeli santrifüj pompalardır. Pompa performansları NFPA standartlarına uygundur. Tek girişli kapalı çark eksenel yüke karşı denge delikleri ve aşınma halkalarıyla dengelenmiş, dinamik olarak balansı alınmıştır. Pompa ve motor esnek bir kaplin vasıtası ile bağlanmış ve ünite ortak bir taban plakası üzerinde sabitlenmiştir. Pompa bakımı oldukça kolaydır ve bakım işlemleri sırasında çark, mil ve diğer dönen elemanlar pompa tesisattan sökülmeden alınabilir.

• Ayrılabilir Gövdeli Çift Emişli Santrifüj Yangın Pompaları

 Tek kademeli yatay ayrılabilir gövdeli radyal çarklı çift emişli pompalardır. Çift emişli radyal çarkın sırt sırta tasarımı ve kapalı çark yapısı ile eksenel yük sıfırlanmaktadır. Pompa flanşları ANSI/ASME B16.1 Class 250 ‘ye göre tasarlanmıştır. Giriş – çıkış flanşları aynı eksende yer almaktadır. Mil sızdırmazlığı yumuşak salmastralarla sağlanmaktadır. Çift emişli pompaların düşük NPSH karakteri avantajına sahiptir. Pompa ve elektrik motorları standart şasiler üzerinde esnek kaplinlerle bağlanmaktadır. Dizel motorla tahrik de mümkündür. Pompanın çarkı bronz malzemeden, mil paslanmaz çelikten imal edilmektedir.

• Hat Tipi Yangın Pompaları

Tek kademeli, düşey milli, hat tipi salyangoz gövdeli santrifüj pompalardır. Pompa performansları NFPA standartlarına uygundur. Tek emişli, kapalı çark eksenel yüke karşı denge delikleri ve aşınma halkalarıyla dengelenmiş, dinamik olarak balansı yapılmıştır. Pompa ve motor bağlantısı bir adaptör aracılığı ile ve özel rijit kaplin kullanılarak yapılmaktadır. Pompa, tesisattan, gövdesi tesisata bağlı kalacak şekilde ayrılabildiğinden bakım onarım işlemleri kolayca yapılabilmektedir. NFPA yangın standardı gereği mil sızdırmazlığı yumuşak salmastralarla sağlanmaktadır. Tasarıma esas parça değiştirilebilirliği ilkesi benimsenmiştir. Böylece yedek parça tedariki hızlandırılmıştır. Düşük elektrik motor güçleriyle doğrudan kalkış kolaylığı sağlar.